دمیدن در تن خسته شهر

این مطلب را از روزنامه ی شرق به امانت گرفتم.

 این بار بهانه اى براى کنسرت استادان موسیقى ایران وجود ندارد. نه تکمیل پروژه باغ هنر بم، نه وقوع بلایاى طبیعى و غیرطبیعى، هیچ کدام دلیل ۴ شب اجراى محمدرضا و همایون شجریان، حسین علیزاده و کیهان کلهر نیستند. آنها بعد از سال ها امتناع از حضور در صحنه زنده موسیقى دوباره تمامى مشکلات اجراى زنده در ایران را به دست فراموشى سپرده اند و قصد دارند از ۸ تا ۱۱ آذر براى ۴ شب در مقابل ۱۲ هزار علاقه مند در تالار وزارت کشور قرار بگیرند. محمدرضا شجریان یک بار دیگر با خوش بینى به درخواست   هاى بسیار براى این برنامه پاسخ مثبت داده و گرفتارى هاى بعد از اجراى کنسرت همنوا با بم را فراموش کرده، همین طور این گفته خود را که: «در اینجا حتى در روزهاى بعد از کنسرت هم درگیر هستیم.» دلشکستگى هاى او، علیزاده و کلهر و موسیقیدانان دیگر که گوشه خلوت خود را به شرکت در محافل رسمى و هنرى ترجیح مى دهند خیلى زود براى خود و دوستدارانشان از یاد مى رود، وقتى پاى چیزهاى دیگر وسط بیاید: فاجعه اى مثل زلزله بم یا نه، حتى دلتنگى براى اجراى کنسرت در ایران. آن وقت است که از خبر برنامه استادان موسیقى متعجب مى شویم و هر لحظه تکذیب شدن آن را انتظار مى کشیم. براى اینکه هم ما و هم هنرمندان این طور عادت کرده ایم. گروه محمدرضا و همایون شجریان، حسین علیزاده و کیهان کلهر را به رسم دیگران، گروه استادان موسیقى مى نامیم، چرا که آنها هنوز بعد از گذشت بیش از سه سال همکارى با یکدیگر، برگزارى تورها و کنسرت هایى در کشورهاى مختلف هنوز بر خود نامى نگذاشته اند، شاید به این دلیل که همه فکر مى کردند این پروژه زودتر از حد انتظار به پایان مى  رسد، اما هنوز ادامه دارد. آن وقت است که قند در دل مان آب مى شود و به یاد فیلم «دو فیلم با یک بلیت» مى   افتیم. حالا با خرید یک بلیت مى  توانیم به آواز محمدرضا و همایون شجریان و نواى سازهاى حسین علیزاده و کیهان کلهر گوش بسپریم، اگر در سالن بزرگ وزارت کشور جاى خوبى براى نشستن پیدا کنیم و اگر سیستم صدابردارى نقص کمترى نسبت به گذشته داشته باشد. مجبور هستیم این کنسرت را کنسرت شجریان بنامیم به همان دلیل بى نامى گروه. اگرچه او خود راضى به این نامگذارى نیست: «در این چند سال همه گفتند شجریان. در حالى که ما چهار نفریم. من از علیزاده، کلهر و حتى همایون خجالت مى کشم چون حق آنها ضایع مى شود. هر وقت مى خواهید از گروه ما چیزى بنویسید، نام مرا آن وسط ها قرار دهید.» گروه استادان در حال حاضر مشغول برگزارى تور اروپایى خود هستند و دو روز قبل از کنسرت به تهران برمى گردند. رزرو بلیت که قیمت آن با درجه بندى بین ۸ تا ۲۰ هزار تومان است، فردا (چهارشنبه) در سایت دل آواز شروع مى شود. بلیت ها هم از روز شنبه از طریق شرکت دل آواز، کانون موسیقى عارف، گیشه تالار وحدت و احتمالاً خانه موسیقى به تدریج به فروش مى رسد. حمیدرضا نوربخش از شاگردان شجریان و مدیر اجرایى کنسرت مى گوید: «براى جلوگیرى از به وجود آمدن بازار سیاه روش خاصى براى فروش بلیت  ها در نظر گرفته شده که بر مبناى آن بلیت ها به تدریج فروخته مى شود و تا چند روز قبل از اجرا هم بلیت براى خرید وجود دارد.» او البته به درخواست مالى نیروى انتظامى براى حفظ امنیت تالار و جلوگیرى از ایجاد ترافیک هم اشاره مى  کند. پرداخت ۳۵ میلیون تومان براى چهار شب، چرا که قرار است ۵۰۰ نیروى فوق العاده امنیت و بار ترافیکى منطقه را کنترل کنند، اما: «هنوز این مبلغ را پرداخت نکرده ایم، چون سردار طلایى چنین درخواستى نداشته و هرگونه همکارى لازم را انجام داده اند.» قطعاتى که استادان موسیقى ایران اجرا مى کنند، همان آثارى است که براى تور اروپا آماده کرده اند: برنامه اى در دو بخش. در قسمت اول حسین علیزاده با تار خود بداهه نوازى مى کند و «بزن آن زخمه» از اشعار شفیعى کدکنى، «پیش درآمد دشتى» از یوسف فروتن، تصنیفى قدیمى با شعر مولانا و ساز و آواز اجرا مى شود. قطعات بخش دوم هم «آواز بیات ترک و افشارى»، «مقدمه روح الارواح»، ساز و آواز، «چهار مضراب و آواز»، «آواز افشارى»، «ضربى افشارى» (رقص زار) همراه با آواز، «دستى افشان» و... هستند. کنسرت آ نها براى کمک به تکمیل پروژه باغ هنر بم ترتیب داده شده است. برگزارى برنامه هاى اینچنینى آنقدر دور از ذهن شده اند که حتماً باید دلیل محکمى براى آن ارائه کرد، اما حالا محکم تر از جارى شدن موسیقى در تن خسته تهران نمى توان دلیلى بر آن یافت.
• قلعه پارت ها
موسیقى لرى یکى از بکرترین و اصیل ترین موسیقى فولکلوریک ایران زمین است. قوم لر که به دو شاخه لر کوچک در لرستان و لر بزرگ در سرزمین بختیارى و خوزستان تقسیم مى شود هر کدام با اختلاف اندکى که در لهجه دارند داراى ویژگى هاى خاص خود هستند و مجموعاً شرح هجران و غم و رویدادهاى سیاسى و اجتماعى این اقوام سلحشور و بزرگ است. موسیقى لر کوچک یا چهار لنگ ها عمدتاً در گام ماژور و موسیقى لر بزرگ یا هفت لنگ ها در گام مینور اجرا مى شود. این مردم کوچنده و سلحشور حاشیه زاگرس از زبان و فرهنگ اصیل و بکرى برخوردارند زیرا صعب العبور بودن راه ها و زندگى سخت آنها راه نفوذ هر حمله و دستبردى را به خود مانع شده است و اشعار آنها که اغلب به صورت پهلویات است از پاک ترین و اصیل ترین گویش هاى ایران زمین هستند. کاست دزپارت Despart که از دو کلمه دز به معنى قلعه و پارت که برگرفته از پارتیان مى باشد ایل راهى است که اقوام بختیارى در آن کوچ مى کرده اند. این جاده که در قدیم به ره سلطونى یا راه شاهى معروف بوده همان جاده اى است که اسکندر مقدونى جبهه هاى جنوبى را از طریق آن گشوده است و از قدیم الایام اقوام بختیارى قشلاق و ییلاق خود را در امتداد آن انجام مى داده اند. مجموعه دزپارت اثرى است که مجموعه اى از ملودى ها و ترانه ها یا واسونک هاى بختیارى همراه با آوازهایى است که هر کدام سرفصل تاریخى و اجتماعى قوم بختیارى است. براى مثال آواز تخت قاپو شرح رنج هایى است که براى یکجانشین کردن ایل، بدون در نظر گرفتن وضعیت زندگى چوپانى آنها در زمان پهلوى دوم بر این مردم گذشته است. مردمى که براى گوسفندان و دام هایشان محتاج حرکت هستند و فریاد آنها در قالب شعر و موسیقى بلند مى شود. این اثر توسط امید قبادى از شاگردان فرامرز پایور تنظیم شده و توسط ملک مسعودى و امیر جاهدمسعودى خوانده شده است.

کنسرت سنتی فراموش شده

شرایط برگزاری کنسرت در داخل کشور به گونه‌ای است که گروههای موسیقی دیگر رغبت چندانی برای اجرا و حتی کار در این عرصه ندارند. عده‌ای از این قوم خلوت‌نشین کنج عزلت گزیده و عده‌ای دیگر رهسپار سالن‌های آن سوی آبها شده‌اند.

 به گونه‌ای که بعضی از آنها بعد از اینکه یادشان می‌آید "ایرانی" هستند، تصمیم می‌گیرند چند صباحی در یکی از دو سه سالن موجود به صحنه روند و زمانی که شور و هیجان مردم را نظاره می‌کنند، خجل می‌شوند و چه حیف که این شور پس از چند روز به یاس مبدل می‌شود!  صحبت از لغو کنسرت و شرایط نامنسجم به گونه ای است که شهرام ناظری چندی پیش در مصاحبه‌ای گفت: "ما که دوست نداریم همه‌اش در خارج از کشور کنسرت دهیم. اما ‌آنجا همه چیز طبق ضوابط است. برای من در شهر پاریس برنامه‌ای گذاشتند که قیمت آن 16فرانک بود و من از این قیمت پائین بسیار متعجب بودم که مسئولان سالن گفتند دولت برای حمایت از برنامه‌های هنری مثل این اجرا بودجه (سوبسید) می‌دهد تا روند اجرای آثار هنری لطمه نبیند. اما در ایران خشک و تر با هم می‌سوزند و به دلیل جو تجاری موجود، ارائه آثار هنری با تجاری فرقی ندارد." انتظار شهرام ناظری از سازمان‌های فرهنگی و هنری، برنامه‌ریزی حمایتی از کارهای "هنری" است. وی در این‌باره خاطرنشان کرد: "اگر سوبسید و سالن‌های لازم وجود داشته باشد، مردم مجبور نیستند با قیمت‌های بالا بلیت بخرند و دلیل این که قیمت بلیت‌ها بالا می‌رود، بالا رفتن اجتناب‌ناپذیر مخارج کنسرت است." ناظری افزود: "برای اجرای آتی با توجه به مخارج قرار شد قیمت بلیت‌ها در حد 10 تا 12 هزار تومان باشد اما با جلساتی که گذاشتیم قیمت را به 7500 تومان رساندیم و من خود از این بابت ناراحت هستم. چون می‌دانم عمدهی مخاطبان من دانشجویان، دانش‌آموزان، طبقات فرهنگی و تحصیلکرده هستند، اما چاره‌ای نیست." این خواننده یادآور شد: "قیمت یک اجاره سالن، رقم بالایی است. چندی قبل قرار شد سالنی را به قیمت 4 میلیون به ما اجاره دهند. زمانی که سالن را دیدیم گفتم اینجا با گاراژ فرقی ندارد! به همین دلیل هم دیگر رغبتی برای اجرای کنسرت ندارم . بعد از کنسرت سعدآباد، حداقل می‌توانستم چند کنسرت دیگر داشته باشم که به دلایل فوق این کار را نکردم." سوسن اصلانی  می‌گوید: "با توجه به شرایط برگزاری کنسرت و اجحاف دو چندان در قبال گروههای موسیقی، دیگر کنسرت نمی دهم." این نوازنده سنتور و سرپرست گروه که قرار است دوم آذر ماه در تالار وحدت کنسرت دهد، در ادامه تصریح می کند: "در حال حاضر تمام درگیری‌ها و فعالیت‌های حاشیه‌ای نظیر چاپ و پخش بروشور، تبلیغات و ... به گروه ختم می شود؛ در حالی که نهادهای برگزار‌کننده موسیقی چون بنیاد رودکی، انجمن موسیقی، مرکز موسیقی، خانه موسیقی و .... هیچ حمایت رسمی و حتی غیررسمی از گروههایی که برای ارائه موسیقی اصیل تلاش می کنند، ترتیب نمی دهد." بر پایه این گزارش "مهر"، رضا موسوی‌زاده نیز چندی پیش در همین زمینه گفته بود: "متاسفانه در حال حاضر شرایط برگزاری کنسرت در داخل کشور برای گروههای موسیقی به صرفه نیست؛ چرا که تمام مسایل حاشیه ای نظیر فروش بلیت و انجام تبلیغات و کارهایی از این قبیل به عهده گروه وسرپرست است، در صورتی که گروه برای ارائه یک اجرای خوب باید در آرامش ذهنی و کاری به سر ببرد، نه اینکه یک هفته قبل از اجرا به دنبال فروش بلیت باشد." سرپرست گروه "فاخته" در ادامه نحوه برگزاری کنسرت در خارج از کشور را مهیاتر و راحت‌تر عنوان کرده و افزوده بود: "با توجه به اجراهای متعدد در خارج از کشور من به نتیجه رسیده‌ام که سازماندهی و برنامه‌ریزی برای اجرا در این فضاها بهتراست، به گونه‌ای که ما فقط و فقط برای اجرای برنامه و نه تدارک مسایل حاشیه‌ای اما اثرگذار به آنجا می‌رویم." حسین زمان نیز شرایط برگزاری کنسرت را مسموم عنوان می‌کند و می‌گوید: "شرایط بی‌ثبات و فضای مسموم کنونی اجازه برگزاری کنسرت را به هنرمندان نمی دهد." این خواننده موسیقی پاپ اظهار می‌کند: "بی‌ثباتی سیاسی در عرصه‌های داخلی و خارجی و به تبع آن فضای مسموم کنونی اجازه برگزاری اجراهای زنده و کار در عرصه هنر مهجور موسیقی را به هنرمند نمی‌دهد." وی با اشاره به اینکه برگزاری کنسرت فضای لطیفی را می‌طلبد، تصریح می‌کند: "زمانی می‌توان کار هنری و فرهنگی انجام داد که شرایط برای فعالیت لطیف و منسجم مهیا باشد؛ اما متاسفانه در حال حاضر همه با عینک سیاست یا تجارت به هنرموسیقی نگاه می کنند و راه را برای ارایه آثار سطح بالا مسدود می‌کنند." این خواننده پاپ اجرای موسیقی زنده در ایران را منوط به پشت سر گذاشتن هفت خوان رستم می‌داند و می‌گوید: "به صرف تصمیم هنرمند نمی‌توان در این جامعه کنسرت برگزار کرد. زیرا باید مقدمات زیادی از جمله گرفتن مجوز، تبلیغات و... را سنجید و بر اساس آن عمل کرد. چه بسا بعد از پشت سرگذاشتن این شرایط، گروه های فشار کنسرت را به هم بزنند. همانگونه که تجربه صحبت مرا تایید کرده است." زمان که در حال حاضر آلبوم "قصه نگفته" را در دست انتشار دارد، شرایط برگزاری کنسرت در خارج از کشور را نیز مقرون به صرفه نمی داند و می‌گوید: "به دلیل حجم بالا و هزینه‌های سرسام‌آور تبلیغات در خارج از ایران برای گروه‌های بزرگ مقرون به صرفه نیست که اجرای زنده داشته باشند." وی تاکید می‌کند: "هنرمند معتقد به اصول، در چنین شرایطی "خانه‌نشین" می‌شود. اما آنکه پا بر اصول می‌گذارد، حتما از نظر مالی تامین می شود." در یک ماه اخیر برگزاری کنسرت‌های زیادی نظیر کنسرت گروه شاهو به دلیل تعمیرات تالار وحدت (و چه خوب که تالار وحدت به سرنوشت تئاتر شهر دچار نشده به فکر تعمیر آن افتاده‌اند)، کنسرت ارکستر زهی پارسیان (باز هم به دلیل تعمیرات و دلسوزی مسئولان که آن هم پدیده‌ای بس عجیب و نادر در این جامعه است) و چندین کنسرت دیگر لغو شد که در این راستا شاهد توجیه و نه توضیح مسئولان به مخاطبان موسیقی بودیم.

کنسرت استاد شجریان در تالار وزارت کشور و اجرای تنبور نوازان شمس

محمدرضا شجریان به همراه کیهان کلهر علیزاده و همایون شجریان از هشتم تا یازدهم آذرماه در تالار وزارت کشور به اجرای برنامه می‌پردازند. حمیدرضا نوربخش مدیر برنامه‌های این کنسرت گفت: در بخش اول قطعات و برنامه‌های نزن آن زخمه از اشعار شفیعی کدکنی ابراهیم نوازی تار توسط حسین علیزاده پیش درآمد دشتی از یوسف فروتن، تصنیف قدیمی شعر مولانا و سازو آواز، برنامه‌های بخش اول هستند.

بخش دوم این برنامه را آواز بیات ترک و افشاری مقدمه روح الارواح ، سازو آواز، چهار مضراب و آواز، تصنیف قدیمی، آواز افشاری، ضربی افشاری (رقص زار) همراه با آواز، دشتی افشان از شعر سهراب سهراب سپهری تشکیل می‌دهند.

برای هر شب 3000 نفر در سالن پیش بینی شده است و بلیط‌ها به صورت تدریجی فروش می‌رود که از روز چهارشنبه جاری از طریق سایت دل آواز رزرو و از روز شنبه فروش از طریق شرکت دل آواز، کانون موسیقی عارف، گیشه تالار وحدت و احتمالا خانه موسیقی آغاز می‌شود.

 این پروژه خیریه و متعلق به پروژه‌ باغ هنر بم نیست. چون مشکل باغ هنر بم با کنسرت حل نمی‌شود.

استاد شجریان پس از کنسرت در وزارت کشور، بهمن ماه نیز در آمریکا کنسرت می‌دهد.

******

گروه تنبور نوازان شمس دی ماه امسال به سرپرستی "کیخسرو پورناظری " و رهبری "لوریس چکناواریان " در تالار وحدت به صحنه خواهد رفت.، ارکستر سمفونیک تهران  دی ماه سال جاری  آثاری از کیخسرو پور ناظری را با همراهی گروه موسیقی شمس و رهبری "لوریس چکناواریان"  اجرا می کند.
در این اجرا تعدادی از آثار موسیقایی "کیخسرو پورناظری" که برای ارکستر بزرگ نوشته شده است، با رهبری "چکناواریان" و صدای  حمید رضا نوربخش  توسط ارکستر سمفونیک به اجرا در می آید.در این این گروه هنرمندانی چون تهمورث پورناظری، سهراب پورناظری و ... با نوای سازهای ملی ارکستر را  یاری  می رسانند. 

به گزارش "مهر" ، گروه "تنبور نوازان شمس" تاکنون آثاری نظیر صدای سخن عشق، مطرب مهتاب رو، حیرانی، افسانه تنبور و مستان سلامت می کنند با آهنگسازی و سرپرستی  "کیخسرو پورناظری"  منتشر کرده  است

یادداشت بر روی یک خبر

دوستان عزیزی که دیشب به امید دیدن چهره ی استاد پایور پای تلویزیون بودند حتما مثل من بعد ار ۲ ساعت بی نتیجه از جلوی تلویزیون بلند شدن یک لیوان آب خوردن و به کارای دیگشون رسیدن . استاد بیمار هستند و فقط ما میتونیم براشون دعا کنیم .همونطور که استاد تجویدی بیما هستند و ما فقط باید قدر شناس زحمات آنها باشیم و برای سلامت استاد دعا کنیم.

عکس های از استاد علیزاده

بی شک استاد علیزاده یکی از نوادر هنر ایران هستند. چند عکس از استاد علیزاده هدیه من به شما. احتمالا خیلی از شما این عکس ها رو ندیده باشید .امیدوارم لذت ببرید.

در سماع عشق بازان حال یاران دیدنی است

این عکس ها مربوط به اجرای گروه هم آوایان در ایلام است .

ظاهرا عکس های بالا مورد توجه بعضی از دوستان قرار گرفته برای همیت چند عکس از کنسرت به یاد ماندنی استاد علیزاده و ژیوان گاسپاریان رو که شهریور ۱۳۸۲ در کاخ نیاوران برگزار شد برای شما قرار میدم امیدوارم لذت ببرید .