تنبور مست

تنبور مست

تنبور مست وبلاگی است پیرامون موسیقی ملی و ساز باستانی تنبور
تنبور مست

تنبور مست

تنبور مست وبلاگی است پیرامون موسیقی ملی و ساز باستانی تنبور

یلدا

یارب ...

ما را و مرا از این پریشانی

این تیرگی شب زمستانی

یلدای بلند نابسامانی

برهان و تن فسرده را جان ده 

جانی به روان پاک ایران ده 

 

 *** 

 

یلدا تان خجسته ٬ روزگارتان بسامان

آرمان هنر

امروز ۲۱ آذر سالروز تولد احمد شاملو شاعر آزادی و بامداد خسته ادبیات ایران است. نخست شعری از مجموعه ماندگار در آستانه را به یادش مرور می کنیم.  

 

*** 

ظلمات مطلق نابینایی  

احساس مرگ زای تنهایی 

چه ساعتی ست ؟ ( از ذهن ات می گذرد ) 

چه روزی 

چه ماهی 

از چه سال کدام قرن کدام تاریخ کدام سیاره ؟ 

 

تک سرفه ئی ناگاه 

تنگ از کنار تو . 

 

آه ٬ احساس رهایی بخش هم چراغی ! 

 

 

یادش گرامی  

 

*** 

 

آرمان هنر عروج انسان است . طبعا کسانی که جوامع بشری را خرافه پرست و زبون می خواهند تا گاو شیرده باقی بماند آرمان خواهی را "جهتگیری سیاسی " وانمودمی کنند و هنر آرمان خواه را "هنرآلوده به سیاست " می خوانند. اینان که اگر چه مدح خودشان را نه آلودگی به سیاست بلکه "ستایش حقیقت " به حساب می آورند، در همان حال برآنند که هنر را جز خلق زیبائی حتا تا فراسوهای "زیبائی محض " وظیفه یی نیست . من هواخواه آن گونه هنرنیستیم و هر چند همیشه اتفاق می افتد که در برابر پرده یی نقاشی تجریدی یا قطعه یی "شعرمحض فاقدهدف " از ته دل به مهارت و خلاقیت آفریننده اش درود بفرستم ، بی گمان ازاین که چرا فریادی چنین رسا تنها به نمایش قدرت حنجره پرداخته و کسانی چون من نیازمند به همدردی را در برابر خود از یاد برده است دریغ خورده ام . 

 سکوت آب
می تواند
خشکی باشد وفریاد عطش؛
سکوت گندم
می تواند
گرسنگی باشد وغریو پیروزمندانه ی قحط؛
همچنان که سکوت آفتاب
ظلمات است
اما سکوت آدمی فقدان جهان و خداست؛
غریو را
تصویرکن !  

 هنرمندی که می تواند با گردش و چرخش جادویی قلمش چیزی بگوید که ما مردم فریب خورنده ی چپاول و قربانی شونده یی که بی هیچ تعارف "انسان جنوبی " مان می خوانند به حقایقی پی بریم : هنرمندی که می تواند از طریق هنرش به ما مردمی که در انتقال از امروز به فردای خود حرکتی در جهت فروترشدن می کنیم و متا سفانه از این حرکت نیز توهمی تقدیری داریم آگاهی بدهد چرا باید امکانی چنین شریف و والا را دست کم بگیرد؟ آخر نه مگر خود او هم قطره یی از همین اقیانوس است ؟ به قولی :"هنرمند این روزگار همچون هنرمند دوران امپراتوری رم جائی بر سکوهای گرداگرد میدان ننشسته است که خواه از سر همدردی و خواه از سر خصومت و خواه به مثابه یکی تماشاچی بی طرف ، صحنه ی دریده شدن فریب خوردگان را نقش کند. هنرمند روزگار ما بر هیچ سکویی ایمن نیست ، در هیچ میدانی ناظر مصون از تعرض قضایا نیست . او خود می تواند در هر لحظه هم شیر باشد هم قربانی ، زیرا در این روزگار همه چیزی گوش به فرمان جبر بی احساس و ترحمی است که سراسر جهان پهناور میدان کوچک تاخت و تاز او است و گنهکار و بی گناه و هواخواه و بی طرف نمی شناسد.

ماندگاری در دل یا ماندگار در گل

 1 - مراسم جهره های ماندگار برگزار و در حوزه موسیقی رای بر ماندگاری چهره ای دادند  که مدتی پیش به رای مردم از نظر ها محو شد. با مروری بر اسامی هنرمندانی جون شادروان مشکاتیان تجویدی یاحقی و... و بزرگانی چون همایون خرم محمد رضا شجریان علی اکبر شکارچی کامکار دهلوی علیزاده و لطفی و ده ها نام پر آوازه ی دیگر چه مجالی برای افرادی چون افتخاری برای ماندگاری در موسیقی ایران می ماند. افرادی که هر یک جدا از توانایی های برجسته هنری از خصلت های شایسته انسانی نیز به حد کمال تخصیل کرده اند . هنجار شکنانی که در این زمان متولیان فزهنگ و هنر سرزمین ما هستند بوسه زدن بر دست فریبکاران و ساختن سمفونی های سفارش شده و چوب حراج زدن بر هنر والای انسانی را رمز ماندگاری چهره ها می دانند . اما معیار ماندگار شدن در دل ها را بطن جامعه مشخص میکند و ماندگاران در گل را جیره خواران و هنر فروشان .

2 - 9 سال از مرگ سید خلیل عالی نژاد در سوئد گذشت . رخدادی که سال ها در پرده تردید باقی ماند و هنوز بسیاری بر این باورند که فوت سید خلیل بیش از آنکه به یک مرگ ساده شبیه باشد یک ترور طراحی شده بود . آنچه یرای دوستارانش مشخص است نه سال خاموشی اوست و بس. 

در سالروز مرگش چون هر سال بسیاری در صحنه جمع شدند. از هر قوم و مذهبی . بسیاری ستایشگر مسلکش بودند و عده ای مستور هنرش . مهم این بود همه جمع بودند همان کاری که خلیل سال ها درپی اش بود . افسوس که  سنگ قبرش جمع خانه یارانش شد. عده ای همچنان از جمع خلیل می ترسند حتی وقتی استخوان های خلیل را خاک در بر گرفته باشد. معمولا این مراسم هر ساله با اندک حاشیه ای در حد توان یارانش برگزار می شد . اما امسال عزم جدی عده ای بر عدم برگزاری بود که بسیاری از برنامه ها را از قلم انداخت .اما جمع خانه خلیل از یارانش تهی نخواهد شد . بی شک روانشاد سید خلیل عالی نژاد از برجسته ترین نوازندگان تنبور بوده و آثارش در تاریخ موسیقی مقامی ایران به یادگار خواهد ماند. 

یادش گرامی