موسیقی تنتور قسمت سوم :

این قسمت را بداهه نوازی بر اساس مقامات کهن تنبور تشکیل می دهد . نوازنده این نوع موسیقی با رعایت سبک و سنت در بیان ویژه ی تنبور و به کمک قریحه ی ذاتی و ذوق خود می تواند در فضای بیکرانی از الحان و نغمات زیبا و با اصالت به پرواز در آید . در این قسمت است که می توان اشاراتی بسیار گذرا و مختصر به بعضی از گوشه های موسیقی سنتی ایران که فاقد فواصل کمتر از نیم پرده هستند نمود .

      بگو یا علی

موسیقی تنبور قسمت دوم:

مقام های قدیمی و غیر کلام هستند که اکثرا از مقامات باستانی تنبور اند نزد اساتید و آشنایان به مقامات در تعداد و اسامی متفاوت اند . می توان گفت مقام های این دسته نزد اساتید تنبور نواز از ۱۴ تا ۲۰ مقام است .
تعدادی از این مقامات دارای حالت آوازی بوده و لحنی غیر ریتمیک دارند مانند: ساروخانی  قطار  و ...  .  تعدادی دیگر دارای ریتم مشخص هستند مانند : جلو شاهی  بایه بایه  جنگه راه  خان امیری  سوار سوار  گل و خار  ...  .  از میان مقامات باستانی  مقام سحری حالتی استثنایی دارد که لحن آوازی آن غیر ریتمیک و لحن سازی آن دارای ریتم است .
این دسته از الحان محدودیت هایی را که برای اجرای مقامات حقانی ذکر شد شامل نمی شوند .
بگو یا علی

موسیقی تنبور قسمت اول:

اساسی ترین قسمت از موسیقی تنبور  مر سوم است به سرود های دینی یارسان یا مقام های حقانی که نزد سلسله ی اهل حق به کلام مشهورند .  تعداد این کلام ها ۷۲ مقام است که از ساخته های اولیای آیین اهل حق می باشند که خود شامل ۳ دسته هستند . دسته ای از انها حالت آوازی دارند . دسته ای دیگر دارای ریتم بسیار فراخ و کند  و یا نیمه فراخ می باشند . و دسته ی آخر دارای ریتم تند هستند . دسته ی اول به طور فردی اجرا می شود  . یعنی نوازنده ی تنبور  که خود خواننده ی کلام نیز هست  اشعار آیینی اهل حق را که تماما جنبه ی توحیدی و عرفانی دارند  به تنهایی اجرا می کند .
دو دسته ی دیگر به طور جمعی اجرا می شوند و می باید نوازنده ی تنبور  اشعار آیینی را به شیوه ای مخصوص بخواند  که پس از خواندن هر مصرع یا بیت توسط ایشان کلیه شنوندگان بطرز خاصی ترجیع مخصوص و موسوم به دم را با او اجرا می کنند. قسمت اول در شنونده حالت تفکر بسیار عمیق روحانی ایجاد می کند که با شروع قسمت های بعدی به نشاطی حقانی می انجامد که ثمره اش شور سماع و مستی است . اگر چه ریشه ی این مقامات در حوزه ی گوران  و حوزه ی صحنه یکی است اما امروزه  به ۲ شیوه ی کاملا متفاوت اجرا می شوند و اسامی بعضی از آهنگ ها حتی محتوای لحنی تعدادی از آنها در دو حوزه ی مذکور یکسان نیست. اجرای مقامات این دسته از مو سیقی تنبور  مخصوص مجالس انحصاری و آیینی اهل حق است و صرفا می باید در جمع خانه و در مجالس  ذکر و نیاز اجرا گردند  و اجرای آن فقط  می باید  در حضورسر سپردگان آیین مذکور باشد  نواختن این مقامات در حضور اغیار منع آیینی دارد . بیش از این نمی توان در خصوص این دسته از الحان تنبور ارایه مطلب نمود .

بگو یا علی

موسیقی تنبور

با سلام به همه ی دوستان.از امشب به مدت ۵ شب به بررسی و کنکاش در موسیقی تنبور می پردازیم. با این امید که هر روز دانش ما در مورد تمدن و فرهنگ  و هنر مان بیشتر شود. هنری که ما اکنون پس از سالها هجوم اقوام مختلف وظیفه ی پاسداری و زنده نگاه داشتنش را بر عهده داریم. هر کدام از ما وظیفه ی سنگینی بر دوش داریم. بخصوص که در این زمان که کور دلان و فرهنگ ستیزان برای هر چه کمرنگ تر کردن تمدن و تاریخ و هنر ما کمر بسته اند . تنگ نظرانی که در گذر گاه ادوار تنها دوران سیاه و ننگین اعراب بادیه نشین را در خاطر می پرورند . بهترین آشامیدنی را شیر شتر می دانند و بهترین خوراک را گوشت سوسمار. امروز هنر و تاریخ ما منتظر عزم راسخ و پیگیر جوانان این سرزمین است. بیایید هویت خویش را بازیابیم. هویت به تاراج رفته ی مان را.

موسیقی تنبور را می توان به ۴ قسمت تقسیم نمود:

۱ـسرود های دینی یا مقام های حقانی موسوم به کلام
۲-مقام های قدیمی غیر کلام که جنبه ی باستانی دارند
۳-بداهه نوازی
۴-ساخته های معاصرین

در دیدار دیگر به تشریح سرود های دینی  یا مقام های حقانی موسوم به کلام خواهم پرداخت. لازم به یادآوری است کلیه مطالب تخصصی این بخش در مورد ساز آیینی و مقدس تنبور را با استناد به نوشته های استاد مرحوم سید خلبل عالی نژاد بیان خواهم کرد. 

بگو یا علی 

چند بیت از استاد عالی نژاد

۱- بخون خویش نویسم بروی لوح مزارم

                                              که من بجرم محبت قتیل خنجریارم

ز بی قراری من خلق در شگفت و ندانند

                                             که بی قراری زلف تو برده است قرارم




۲-  علی است بهر بجا بودن باعث

                                      بقای جسم ندارد بغیر جان باعث

گر او نبود نه زمین بود نه اسمان اری

                                    وجود اوست بر ایجاد این و ان باعث




بگو یا علی